A gh’era na volta……..

Commenti (0) Racconti

castello Pico0001

A gh’era na volta in na sala in Castell a la Mirandula, prima ch’a saltass pr’aria la Torr, un arazz andù a gh’era ricama in zima la storia dla Mirandula, fundada al temp ad l’Imperatore Costantino il Grande.

L’era na busìa bella e bona, ch’l’a fava comad ai Picch che acsé is davan un mucc’ d’aria fand anch credar d’essar discendent da l’Imperatór.

In n’arevan minga avu bisogn l’istess d’na balla cum’è questa parchè la Mirandula anch s’in l’ivan minga materialment fatta nassar lór l’era stada fatta praticament da lór in dal passar di sécui. Prima, par via d’lidgaras tra lór, un a fava na torr, cl’atar na mura e pò, par via d’farla più bella, un a fava na cà, cl’atar un palazz, n’atar na mura, n’antr’incòra na cièsa, ecc., fin a farla dvintar una dil zita méi fatti e più forti d’allora. A la fin l’era gnuda na fortezza acsé ad ghigna che tutt i la vlivan da la sò banda e par quest chè . . . zò guerri. Da quella dal Papa Giulio II in dal 1511-12 (data internazionale ad nascita dal sampón; an sò minga s’a diga un quell da gninta! ) fin a quella dal Papa Giulio III (che invecci ad sgavgnarsla cum’é al sò collega l’armagnì ciavà), fin a il tre grossi Guerri d’Succession del XVIII secolo che i Tudesch, i Francès, i Spagnòi e tutt quéi ch’agh pariva i gnivan a far la guerra a Mirandula. E zò canunàdi. La Miran­dula la dvintava famosa e i suldà d’tutt i paès dal mond i la cgnusivan e i gnivan a cumbattar da tutt i paès dal mond par ciapparla o par tgnirla; i Re e i Imperatór i dgivan: « a l’émm persa; a l’émm ciappada; agh l’ho tolta a cal bon da gninta ad la lù », ma lór i suldà i murivan e i pativan da bon. E la Mirandula l’as dasfava; da bella ch’l’era col sò torr, i campani, il cièsi, i palazz, il sò muri, da bella ch’l’era, a forza d’canunadi (intant la passava dai Tudesch ai Francès, dai Francès, a i Spagnòi, da i Spagnòi ai Tudesch; dai Picch a i Estensi, dai Mudnès ai Cisalpini, dai Cisalpini ai Mudnès, da chi lór a i Italian), la dvintava sempar più brutta, al­meno in cunfront a quella d’na volta.

Ma ben o mal l’é rivada fin ai dì d’incó e nù atar a la tgném, acsé cum l’é, ch’l’as piàs l’istess e a gh’a vlém ben l’istess, parchè l’é nostra e parchè, anch s’an gh’é più torr e palazz, a s’é armàs il cà da staragh dentar e al post da fargan dil i atri; a s’é armàs al post d’essar supplii ad banda a i nostar; a s’é armàs al sampón, al lambrusch e di caplett, ch’in n’en minga robbi da ficcar via e che forse i eran uni dil pochi cunsulazion par chi povar suldà, che quànd la Mirandula la cuntava quell in dla storia, i gnivan chè a far la guerra. E in di intervài dli guerri, a la Dmenga, quand i generai i punsavan, is mittivan a tavula con i Mirandulès e insém i dasfattlavan di salàm casalen e di parsutt e i tiravan dil buttigli d’quell ch’a spuma, con di ciocch ch’i simbravan sciuptàdi, e intant ch’i bvivan e ch’i magnavan i sla cuntavan tra lór in dil sò lengui ( donné muà cal tirabuson lé, ghibt mir n’articiocch, se habe ad l’ùa in dil tirelli) pinsand a cà ai sùo, ch’in s’immaginavan gnanch pr’insonni andù a gh’era sta post ch’al s’ciamava la Mirandula e che là agh fuss un magnar d’indi, ch’al s’ciamava i macaron col pettan, cundii con al cunen e la salsissa, chl’era na robba ad cl’atar mond e che, quasi quasi, a valiva la pena d’andar fin a sta Mirandula sol par quell lé.

Vilmo Cappi – Tratto da “Al Rezdòr” 1981

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *