La fin dal mond

Commenti disabilitati su La fin dal mond Mirandla na storia da ridàr

mirandla na storia da ridarAl mè amigh filosofo Pasquello (l’inventor dal famos pruverbi ch’hal dis che in Italia a gh’è ch’in fa gninta,chi lavora e chi sta al cesso tri quart d’ora) l’era cunvint che quand una parsona l’è in punt ad mort la vedd al futuro. Mè l’è un emozion ch’han l’ho mai pruvada, ma Alessandro II, pur senza essar un profeta, l’iva vist giust: dopp meno ad vint’ann da la sò mort, al Ducat ad la Mirandla al sarevv finii a far dla terra da copp e la Mirandla la sarevv dvintada na specie ad povar paes di cachi. Quest an sarevv gninta; al problema gros l’è che la nostra bella zittaa la sarev finida sotta a Modna, cum’è dir na dasgrazia infi­nida.

Ma andemm con ordan, anch parchè an n’è minga facil capir la storia. Chi scriv, pr’esempi, al l’ha sempar capida poch. Insomma, quand al moor, Alessandro l’è senza fioi, ma l’era senza anch quand l’era viv. A ven decis che un nipote del vecchio Duca, Francesco Maria, al dventa al sgnor dla Mirandla, ma al gh’iva sol du ann e allora a fa da Reggenta la vecchia Brigida, una dal più gran disgrazii ch’ha sia capitaa alla città dei Pico.Infatti la nostra Brigida l’era brutta, veccia, cattiva, perma­losa, bigotta e anch ignoranta. Fà i cont ad vedar la madregna ad Cenerentola, insomma l’era pezz ad mè suocera, il che è tutto dire.Par farla curta, quand a riva l’ann 1700, tutta l’Europa la dventa una polveriera, la s’infiamma cumè un sulfanen, sol parchè a mor al re dla Spagna. Chi se ne frega, i disan a la Mirandla, cusa gh’intremia nuantar con al re dla Spagna? E infatti a sembra impussibil che un funeral celebraa a Madrid al possa cumbinar tant disastar a la Mirandla. Infatti, a scoppia la guerra ad succession spagnola che verament la tira in ball tutt al continent, con na sma­snada ad mort.

La nostra Brigida, cardend d’essar dimondi furba, la fa al doppio o al triplo gioco: la stricca l’occh a la Spagna, la va in gir a dir ch’l’è fedele all’Imperator (mai fidaras dal donni ch’ha va in gir a dir d’essar fedeli), la negozia con la Francia e, sempar ad nascost, la ten di bon rapport con l’Austria. Ma essar furub a conta poch: tant par cambiar, anch la Mirandla la ven assediata (la storia a l’emm già cuntada), i Frances, chi gh’han passion par i spettacul, i rompan i arzan ad Seccia, al popul al mor ad fam, i cuntaden in pólan minga lavurar la terra; ma fin che tutt normal, l’è cumè un film già vist. Al disastar gros al succedd quand Francesco Maria al riva all’età ad 15 ann e al vol tor in man al redini dal Stat. Che Dio am delibra da la zilta, dal tron e dai bagaiett un po’ caion. Come prima decision al tradiss la fedeltà a l’Imperator e al passa da la banda di Frances e di Spagnoi, sol che cal cioccapiatt ad Francesco Maria al la dis ufficialment a l’Imperator, che al pensa ch’hal sia un tradiment. L’è sol che tri ann dopp, la guerra la finiss e al vincitor l’è propria l’Impero. Che scalippia, al dis al povar Francesco Maria Pico, sperem che l’Imperator l’am pardona. E po’ al partiss da la Mirandla ma an n’ha prà più turnar, par sempar. L’imperator, intant, al nomina cumissari imperial par la Mirandla al Cont ad Castelbarco, ch’l’era un brav omm, ma al gh’iva poch sold e dimondi fioi da mantgnir. Castelbarco al gh’ha l’incarich ad desti­tuir Francesco Maria, però l’era roja cumè i politich d’adessa. Infatti al telefona a Francesco Maria e al gh’fa na bella proposta: “Me ha gh’ho tutt al carti in regola par torat al Ducat e po’ mettral a l’asta. Però agh sarevv na manéra par salvar al to Stat, basta che t’ha spos una dal mè fioli. L’è senza dota, però, volendo, a dagh na bella misciada al carti e in dota l’hat porta al tò bel Ducat. Vala ben acsè?”.

Francesco Maria, che oltre ad essar poch furub al gh’iva la pell suttila e l’era anch un taston velenos, al rispond al Castelbarco che sò fiola l’era tropp poch nobila par dvlntar sò mujer, mej perdar al Ducat che andar a lett con na donna ad nobiltà inferiore. Mo che sumar. Ma intant l’Imperator Carlo VI d’Asburgo al manda un fax ai mirandules e al dis che d’ora in poi han bisgnava più riconossar al Duca, però al fa saver a Francesco Maria che con la modica cifra ad 200.000 fìuren d’or la partida la sa psiva ancora sistemar. Ma al nostar povar Duca l’è in bulletta dura, nissun agh fa credit, al prova in tutt’al banchi ma gninta da far. E allora addio Ducat, addio Mirandla, la dinastia di Pic la spariss dal nostri terri.

Sta di fatto che allora Francesco Maria al ven dichiaraa “fel­lone” (e anch bollettari) da l’Imperator e al Ducat al ven miss a l’asta, con tutt al popul. A risulta ch’agh sia staa soquanti offerti, ma a la fin ha vins l’asta Rinaldo I d’Este, duca ad Modna. Al compra al Ducat ad la Mirandla con 175.000 munedi d’or spagnoli, ciamadi “doppie delle cinque stampe”. Al ragiuner dal Cumun l’ha fatt i cont e l’ha vist che Rinaldo l’iva pagaa nov doppie pr’ogni testa ad mirandules. Na miseria.

Dopp quàttar secul d’indipendenza, con na storia pina ad robi dimondi importanti, la Mirandla la perd la sò libertà e la passa sotta al “giogo straniero” e ancora adess l’è una colonia ad Modna. La data dal 15 ad luj dal 1710 l’è propria una data tragica per la Mirandla e se me agh’iss cunfidenza con al sindach a farevv la pro­posta ad considerar al 15 ad luj cumè una giurnada ad lutto citta­dino, parchè dal 1710 a gnir adess la Mirandla l’ha sol daa a Modna e mai ricevuu. L’è la fin di Pico, la fin dal mond, la fin dla storia dla Mirandla. D’ora in poi l’è sol cronaca negra.

Tratto da “Mirandla na storia da ridar” di Giuseppe Morselli 1996

I commenti sono chiusi.